En eski yatırım araçlarından olan ve borsa binalarının kurulmasına öncülük eden hisse senetleri, günümüzde hala en iyi yatırım araçlarından birisi olarak değerlendirilmektedir. Özellikle son dönemlerde hisse senetleri hem güvenilir hem de kazançlı yatırım araçları olarak değerlendirilmekte. Uzun vadeli yatırımlarından yüksek oranda kar elde edebilirsiniz.

Hisse senedi yatırımı yapmak isteyen kişiler için kısaca bilgiler vermek istiyorum:

Hisse Senedi Nedir?

Sermaye şirketlerinin ortaklarına, ortaklık paylarını ve ortaklıklarını belgelemek için verdikleri kıymetli evraklara hisse senedi denilmektedir. Hisse senedi çıkarabilecek kurumlar, anonim şirketler, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ve özel kanunla kurulmuş kurumlardır. Bu kurumlar hisse senedi çıkarabilmek için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin almak zorundadır.

Hisse senetlerinin kendilerine özgü özellikleri ve sahibine sağladığı haklar, sorumluluklar bulunmaktadır. Hisse senetlerinin sahiplerine sağladığı haklar, temettü hakkı, rüçhan hakkı, yönetime katılma ve oy kullanma hakkı, bilgi alma hakkıdır. Sorumluluklar ise taahhütleri yerine getirme sorumluluğu, sır saklama sorumluluğu ve sözleşme şartlarına uyma sorumluluklarıdır. Bu hak ve sorumlulukların bazıları borsada alınıp – satılan hisse senetleri için geçerlidir. Bir hisse senedinin borsa dışında el değiştirmesi bazı hak ve sorumlulukların devredilmesini gerektirir. Ama borsada alım – satımı yapılan hisse senetlerinde böyle bu durum söz konusu değildir.

Hisse Senedi Çeşitleri Nelerdir?

Dünyada en çok bilinen hisse senedi çeşidi, Adi ve İmtiyazlı hisse senetleridir. Ülkemizde ise bu iki tür hisse senedinin kullanımına izin verilememektedir ve yatırımcılar tarafından alınıp satılamamaktadır. Ülkemizde en çok kullanılan hisse senetleri ise nama ve hamiline yazılı hisse senetleridir. Hisse senedi çeşitleri şu şekildedir:

Adi ve İmtiyazlı Hisse Senetleri

Ait olduğu şirketin belirli bir kısmını temsil eden ve sahibine şirketin karından pay alma hakkı, şirket yönetiminde yer alma hakkı, oy kullanma hakkı, şirket faaliyetleri hakkında bilgi edinme hakkı gibi hak ve sorumlulukları veren hisse senetlerine adi hisse senedi denilmektedir.

Adi hisse senetlerine göre daha fazla ayrıcalık tanıyan ve özel temettü dağıtımları gibi hakları da veren, ana söz sözleşmesinde belirtilen koşulları sağlayan hisse senetlerine imtiyazlı hisse senedi denilmektedir. İmtiyazlı hisse senetlerine aynı zamanda “altın hisse senedi” adı da verilmektedir.

Nama ve Hamiline Yazılı Hisse Senetleri

Nama yazılı hisse senetleri, anonim ortaklık payını temsil etmesi adına çıkarılmış ve belirli kişinin adına düzenlenmiştir. Hamiline yazılı hisse senedinde ise üzerinde herhangi bir isim bulunmamaktadır. Bu hisse senetlerinin sahibi iki kişi olabilir. Birisi hisse senedini ibraz eden kişi veya Takasbank dökümünde adı yazılı olan kişidir. Borsa İstanbul’da alınıp satılan hisse senetleri de hamiline yazılı hisse senetleridir.

Bedelli ve Bedelsiz Hisse Senetleri

Bir şirketin kuruluş veya sermaye artırımında çıkarılan hisse senetlerine bedelli hisse senetleri denilmektedir. Bedelsiz hisse senetleri ise şirketin bazı varlıklarında değer artışı yaşanarak sermayeye eklenmesi ile çıkarılan hisse senetlerine denilmektedir.

Kurucu ve İntifa Hisse Senetleri

Kurucu hisse senetleri adından da anlaşılacağı gibi; şirketin kuruluşunda emeği geçen kişiler için çıkarılmıştır. Sahibine ortaklık, şirket yönetimine katılma hakkı vermez. Sadece şirketin karısında bir kısmını alma hakkı vermektedir.

İntifa hisse senetleri ise belirli kişiler için alacak veya hizmetler karşılığında çıkarılan, ortaklık hakkı vermeyen hisse senetleridir.

Primli ve Primsiz Hisse Senetleri

Primli hisse senetleri, hisse senedinin üzerinde yazılı olan nominal değerden daha yüksek bir değer ile çıkarılmıştır. Primsiz hisse senetleri ise üzerinde yazılı olan nominal değerden çıkarılan hisse senetleridir.

Borsanasiloynanir.org